‘Als je nu naar mij luistert, ben je een lief kind.’
invloed van communicatie op het zelfbeeld van kinderen
Het zelfbeeld is de manier waarop jouw kind zichzelf ziet, het beeld dat jouw kind over zichzelf heeft. Dit beeld kan zowel negatief als positief zijn. De ontwikkeling van het zelfbeeld begint al op zeer jonge leeftijd. Opmerkingen en reacties die kinderen van hun van hun ouders, gezinsleden, leeftijdsgenoten en andere betrokken personen ontvangen, bepalen voor een groot deel hoe het zelfbeeld van kinderen zich ontwikkelt en hoe kinderen met andere mensen omgaan. Een negatief zelfbeeld ontstaat dus door interactie met de omgeving. Het is daarom belangrijk om je bewust te zijn van de manier waarop je met jouw kind communiceert.
Er zijn vier verschillende manieren van communiceren met jouw kind:
Voorwaardelijk positief
‘ Als je nu naar mij luistert, ben je een lief kind.’
Ouders gebruiken deze manier van communiceren vaak om het gedrag van hun kinderen te beïnvloeden. Helaas is deze manier van communiceren ook een grote oorzaak van een negatief zelfbeeld bij kinderen. Ouders die deze manier gebruiken, zeggen eigenlijk tegen hun kinderen: ‘Ik zie je pas voor vol aan, als je doet wat ik zeg. Doe je niet wat ik zeg, dan ben je niet goed genoeg’. Toch wordt deze vorm van communiceren niet alleen gebruikt om te manipuleren. De uitspraak: ‘Je bent goed in dit spel’ is ook een vorm van voorwaardelijk positieve communicatie omdat niet het kind zelf wordt geprezen, maar het talent voor het spel wat het kind bezit.
Voorwaardelijk negatief
‘Je bent niet goed in tekenen.’
De voorwaardelijk negatieve manier van communiceren levert kritiek op een deel van de persoon. Hiermee maken ouders onderscheid tussen het kind en het gedrag van het kind. Ook deze vorm van communiceren wordt voornamelijk ingezet om het gedrag van kinderen te beïnvloeden.
Onvoorwaardelijk positief
‘ Ik ben blij om je te zien!’
Deze vorm van communicatie bevestigd dat het kind zelf er mag zijn en stelt geen enkele voorwaarde voor het kind om er te mogen zijn. In onze maatschappij worden veel verwachtingen aan kinderen gesteld. Ouders verwachten prestaties van hun kind en vervallen daardoor vaak in voorwaardelijk taalgebruik, wat weer een negatieve invloed heeft op het zelfbeeld van kinderen. Door op een onvoorwaardelijk positieve manier met jouw kind te spreken leert het om zichzelf op een positieve manier toe te spreken en voelt het veiligheid doordat het merkt dat het gewaardeerd wordt om wie het is. Niet om wat het wel of niet kan.
Ook als je onvoorwaardelijk positief bent, kun je grenzen stellen. Door onvoorwaardelijk positief te blijven en toch aan te geven wat je verwacht bied jij jouw kinderen veiligheid en geborgenheid.
Onvoorwaardelijk negatief
‘Je bent de moeite niet waard.’
Bij deze vorm van communicatie wordt het kind als persoon afgekeurd en krijgt het hiermee de bevestiging dat het er niet mag zijn en dat het niet goed genoeg is. Deze vorm van communicatie heeft de grootste negatieve invloed op het zelfbeeld van kinderen en valt zelfs onder geestelijke mishandeling.
Iedere ouder heeft een aangeboren aanleg om op een bepaalde manier te reageren. Ieder kind heeft behoefte aan aandacht en waardering en alles wat je aandacht geeft groeit. Voor kinderen is negatieve aandacht beter dan geen aandacht. Kinderen die om een negatieve manier van reageren vragen, doen dit vaak omdat ze moeten kiezen tussen negatieve aandacht, of geen aandacht. Ze hebben geleerd dat het veel gemakkelijker is om negatieve aandacht te krijgen dan positieve aandacht. Leren omgaan met het krijgen van positieve aandacht en leren hoe je positieve aandacht kunt ontvangen en vragen kan alleen in een omgeving die positieve aandacht kan bieden. Wees je daarom bewust van de manier waarop jij op jouw kind reageert en wat dit bij jouw kind oproept.
Maakt u zich zorgen over het zelfbeeld van uw kind? Neem gerust contact met mij op.