Pesten meisjes ook?
Bij pestgedrag wordt er vaak gedachte aan jongens. De grootste, sterkste jongen van de klas, dat zal vast wel de pestkop zijn. Maar iedereen die wel eens te maken heeft gehad met 'meidenvenijn' zal weten, ook meisjes kunnen er wat van!
De manier waarop meisjes pesten is heel anders dan bij jongens. Jongens zijn vaak direct en fysiek. Na een flinke scheldpartij volgt een klap of een trap. In een oogopslag is te zien de dader en wie slachtoffer is. Het pestgedrag van meiden is daarentegen nauwelijks zichtbaar. Het gebeurt heel bedachtzaam en vaak buiten het zicht van volwassenen.
Hoe herken ik pesten onder meisjes?
Pestgedrag onder meisje richt zich vaak op sociale relaties. Meiden zijn gericht op elkaar. Een positief zelfbeeld hangt samen met de goedkeuring van anderen. Het pesten gebeurt niet openbaar, maar juist met hele kleine signalen. Denk hierbij aan:
Het doorgeven van briefjes
Kleine groepjes vormen
Met elkaar fluisteren
Kinderen buitensluiten
Non-verbale communicatie als: rollen met de ogen, kleine geluidjes, zuchten
Wegrennen van bepaalde kinderen
Kinderen negeren
Roddelen
Manipuleren
Pesten bij meiden gebeurt meestal vanuit een groepje. Binnen dit groepje zijn er verschillende rollen te herkennen. Rosalind Wiseman beschrijft de rollen in haar boek Queen Bees & Wannebes (2016) als volgt:
De koningin - een meisje met veel zelfvertrouwen en een charismatische uitstraling. Ze is nooit alleen maar wordt altijd omringt door groepjes meiden die naar haar luisteren en precies doen wat zij zegt.
De hofdames - de meiden die altijd om de koningin heen hangen. Er zijn twee verschillende soorten hofdames. Hofdames die de koning trouw volgen, haar complimentjes geven en lachen om haar grapjes. En hofdames die persoonlijke informatie over andere kinderen verzamelen en deze informatie delen met de koningin.
De meelopers - deze meiden willen heel graag bij het groepje horen en hebben hier alles voor over. Ze proberen het uiterlijk en het gedrag van de andere meiden te kopiëren. De koning en de hofdames profiteren van deze meiden door opdrachten te geven, die de meelopers uitvoeren om bij de groep te mogen horen.
Het slachtoffer - dit is het meisje waartegen de groep zich keert. Dit kan een buitenbeentje zijn, maar ook juist een meisje dat voor de koningin een bedreiging vormt, omdat ze bijvoorbeeld mooi is, zelfvertrouwen heeft of een ander bijzonder talent.
De omstanders - zij zien wat de koningen en haar meiden doen, maar hebben niet genoeg zelfvertrouwen om in te grijpen. Omdat ze bang zijn zelf het mikpunt te worden kiezen ze ervoor om te zwijgen.
Wat helpt?
Wanneer het pesten gebeurt binnen een schoolsituatie is er een sterke rol van de leerkracht nodig om dit pesten aan te pakken. Door goed te observeren kan een leerkracht de verschillende rollen binnen het pestgedrag signaleren. Laat als leerkracht merken dat jij het gedrag ziet en reageer hierop. In een groep waar veel pestgedrag voorkomt is de basis nog niet voldoende. Investeer daarom als leerkracht in de positieve groepssfeer door verschillende werkvormen en activiteiten in te zetten gericht op groepsvorming. Laat ‘leiders’ hun kwaliteiten op een positieve manier inzetten. En zeker niet onbelangrijk, ga in gesprek. Klassikaal, individueel of in groepjes, maak alles bespreekbaar en laat ook merken dat jij als leerkracht alle leerlingen ziet en hoort.
Voor het slachtoffer kan het helpen zijn om te werken aan het zelfvertrouwen en de weerbaarheid. Er zijn verschillende trainingen en/of specialisten die kinderen daarbij kunnen helpen. In zo’n training werken kinderen aan zelfvertrouwen maar leren zij ook reageren op het pestgedrag.
Merk je als ouder dat jouw kind te maken heeft met pesten? Ga samen in gesprek. Neem gedachten en gevoelens serieus en praat hierover, ook wanneer jouw kind juist een pester is. Help de kinderen met elkaar te praten en betrek ouders van alle partijen hierbij. Gebeurt het pesten op school? Ga in gesprek met de leerkracht. Spreek je zorgen uit en ga samen in gesprek.
Het pestgedrag onder meiden is erg complex en kan soms jaren doorgaan. Lukt het zelf niet om tot een oplossing te komen en heb je behoefte aan meer informatie of hulp? Neem gerust contact met mij op.
Wiseman, R. (2016). Queen Bees and Wannabes - 3rd Edition. Danvers, England: Harmony