Weer naar school!
Bijgewerkt op: 2 jul. 2021
Het voelt als gisteren dat ik het artikel over ‘De welverdiende zomervakantie’ heb getypt maar niets is minder waar. De weken zijn voorbij gevlogen en het nieuwe schooljaar staat voor de deur. Aankomende maandag is voor de onze regio de zomervakantie voorbij en start de eerste schooldag van het nieuwe schooljaar.
De eerste schooldag is voor iedereen weer even wennen. Een nieuwe lokaal, een nieuwe leerkracht, een nieuwe plek en mogelijk ook nieuwe kinderen in de klas. De klas komt voor het eerst weer als groep bij elkaar. Kinderen kijken elkaar onderzoekend aan. Met wie kan ik mezelf vergelijken? Wat mag hier wel en wat juist niet?
De eerste weken na de schoolvakantie worden in onderwijsland ‘De Gouden Weken’ genoemd. Elke groep heeft na een zomervakantie weer onderhoud nodig om zich tot een groep vormen. In de eerste zes weken, afhankelijk van de groep, wordt de basis gelegd voor de rest van het schooljaar. Na een zomervakantie is de hiërarchie in een groep vaak veranderd. Sommige kinderen zijn dominanter geworden terwijl andere kinderen moeite hebben om aansluiting te vinden bij de rest. Om zich te kunnen ontwikkelen is het belangrijk dat kinderen zich veilig voelen in hun groep en goed in hun vel zitten. Daarom ligt in de eerste weken van het schooljaar de focus op groepsvorming en het creëren van een fijne sfeer waarbinnen ieder kind uit de groep zich veilig voelt.
De eerste twee weken toont een groep zich vaak als een ‘rustig klasje’. Het is goed om je te beseffen dat een rustige klasje aan het begin geen garantie is dat de klas rustig blijft. Tijdens de eerste weken kijken de kinderen de kat uit de boom. Naast wie zit je? Waar moet je zijn? Wat wordt er van je verwacht? Kinderen zijn een langere periode uit elkaar geweest en hebben zich in een vakantie vaak verder ontwikkeld. Ook zien zij een nieuwe leerkracht en mogelijk is er een klasgenootje bijgekomen of heeft er een klasgenootje de klas verlaten.
Voor een leerkracht is het belangrijk om in de eerste weken samen met de kinderen actief aan de slag te gaan met het formuleren van groepsafspraken. Een groep zonder afspraken is niet goed te begeleiden. De groepsafspraken geven aan welk gedrag er in een groep wordt verwacht. Deze afspraken gelden niet alleen voor de kinderen uit deze groep, iedereen die deelneemt aan de groep dient zich aan deze afspraken te houden. Dit betekent ook dat leerkrachten en ouders zich aan deze afspraken moeten houden op het moment dat zij in de groep zijn. Wees je als volwassene bewust van jouw voorbeeldgedrag. Laat zien dat jij zelf ook doet wat je verwacht van de kinderen.
Wanneer de leerkracht de structuur in de groep heeft neergezet komt de groep langzaamaan steeds losser. De dominante leerling staat op en de strijdt om de macht tussen leiders begint. Wie hoort bij wie? Als ik iets doe, wie reageert daar dan op? Deze periode is vaak wat onrustigere en gaat gepaard met verschillende opstootjes. De strijd om de macht speelt zich af, maar wel binnen de kaders die de leerkracht heeft neergezet.
En dan gaat in de meeste gevallen de storm langzaam liggen. De leerkracht heeft de structuur neergezet. Binnen deze structuur zijn de leiders bepaald en de vele groepsactiviteiten hebben ervoor gezorgd dat de kans op een positieve sfeer nu vrij groot is. Toch blijven deze groepsvormende activiteiten het hele schooljaar belangrijk. Afhankelijk van de behoeften van de groep blijft het nodig om regelmatig groepsactiviteiten aan te bieden waarbij de kinderen van en met elkaar leren.
‘De Gouden Weken’ zijn ook belangrijk voor ouders. Natuurlijk is het belangrijk om de sociaal emotionele ontwikkeling en het welbevinden van uw kind in deze periode extra goed in de gaten te houden. Wat speelt er in het hoofd van uw kind? Hoe zit het in zijn vel? Maar dit is niet de enige reden waarom deze weken belangrijk zijn voor ouders. Ouders kunnen niet los worden gezien van de groepsvorming op school en deze eerste weken vormen de basis voor het contact tussen ouders en leerkracht.
In de eerste weken wordt er vaak een kennismakingsavond georganiseerd. Op deze avond leren ouders en leerkracht(en) elkaar beter kennen. Ook is dit het moment waarop met ouders wordt gedeeld hoe er in de groep gewerkt wordt. Daarnaast is er aan het begin van het schooljaar vaak een startgesprek tussen ouder (mogelijk kind) en leerkracht. Deze contactmomenten zijn bij uitstek de momenten om een vertrouwensband op te bouwen voor de rest van het schooljaar. Wanneer ouders en leerkracht goed samenwerken, kunnen zij het beste uit het kind halen en gebruik maken van elkaars expertise. De beste manier om de ontwikkeling en de talenten van een kind optimaal te stimuleren!
Ik wens alle ouders, leerkrachten maar natuurlijk ook de kinderen een fijn schooljaar waarin iedereen kan zijn wie hij is, ontwikkeling optimaal wordt gestimuleerd en ieders talenten worden ontdekt!