Zindelijk worden
Zindelijk worden is een samenspel tussen leren en rijpen. Kinderen kunnen niet zindelijk worden voordat hun lichaam bepaalde ontwikkelingen heeft doorgemaakt. Deze ontwikkelingen delen zich op in drie fases:
De reflexfase (0 tot 1,5 jaar)
Tijdens de reflexfase leegt de blaas zich automatisch als hij vol is. Hetzelfde geldt voor de endeldarm.
De bewustwordingsfase (1,5 tot 2 jaar)
De bewustwordingsfase helpt het kind om aandrang gevoelens te herkennen en deze gevoelens in verband te brengen met poepen of plassen.
De beheersingsfase (2 tot ongeveer 3 jaar)
Het kind leert om de ontlasting op te houden. Eerst kort dan steeds langer en uiteindelijk langdurig. Voor de meeste kinderen duurt deze fase van ongeveer 2 tot 3 jaar maar sommige kinderen hebben langer nodig voor deze fase.
Om zindelijk te worden is niet alleen de lichamelijke ontwikkeling belangrijk. Zindelijk worden is ook een leerproces dat zich richt op vijf verschillende ontwikkelingsgebieden:
De cognitieve ontwikkeling: aandrang herkennen en kunnen controleren
De grove motorische ontwikkeling: de juiste houding op het toilet
De fijne motorische ontwikkeling: de billen af kunnen vegen, broek los kunnen maken
De sociaal-emotionele ontwikkeling: begrijpen wat opvoeders vragen en daarnaar handelen
De communicatieve ontwikkeling: aan ouders duidelijk kunnen maken dat kinderen naar de wc moeten
In Nederland begint zindelijkheidstraining vaak in de bewustwordingsfase, wanneer kinderen ongeveer 1,5 jaar oud zijn. Ouders krijgen vaak het advies om positief resultaat te belonen en negatief resultaat te negeren.
Adviezen voor zindelijkheidstraining:
Het kan best spannend zijn voor kinderen om deze nieuwe stap aan te gaan. Voorkom stress, blijf ontspannen, rustig en straal vertrouwen uit.
Accepteer dat ongelukjes vaak nog een tijd zullen gebeuren. Laat kinderen wel zelf de verantwoordelijkheid van deze ongelukjes dragen. Kinderen ruimen bijvoorbeeld zelf vieze kleding op en trekken schone kleding aan. Het is geen straf maar dit zorgt er wel voor dat het onaantrekkelijk is om het ongelukje vaker te laten gebeuren.
Maak samen toilet afspraken.Op welke tijden gaat een kind naar het toilet, wat mag het kind meenemen, hoelang blijft het kind op het toilet?
Zorg voor een vast ritueel voor het slapengaan en bij het opstaan, ook het toiletbezoek maakt deel uit van dit vaste ritueel.
Zet een beloningssysteem in. Voor elke dag dat het kind droog en schoon blijft verdient het een sticker, krul etc. Na een x aantal verdient het kind een beloning.
In ontwikkelingslanden zijn kinderen vaak veel eerder zindelijk. Moeders dragen hun kinderen vaak tegen het lichaam, zonder luier. Hierdoor merken ze sneller wanneer het kind onrustig wordt en gebruiken ze dit moment om het kind op vaste plekken hun behoeftes te laten doen.
Wanneer ondanks alle aandacht en oefening het zindelijk worden niet lukt is het belangrijk om eerst medische oorzaken uit te sluiten bij een huisarts. Als medische oorzaken uitgesloten zijn kan het helpen om samen met een coach te kijken naar de reden achter het niet zindelijk worden. Natuurlijk kunt u hierover vrijblijvend contact met mij opnemen.